Het is vandaag de somberste dag van het jaar, depri maandag, of blue monday. En hoewel blue monday begon als een marketingtrucje om vakanties te verkopen, feit is dat de dagen nog steeds niet lijken te lengen, de lichtjes van kerst en het Amsterdam Light Festival zijn gedoofd en je goede voornemens wellicht al zijn verzandt in de dagelijkse hectiek. Met deze tips kom je deze donkere en een beetje suffe tijd toch goed door.
Tip 1: stap uit de fuik van positief denken
De meeste stromingen binnen de psychologie hebben ons laten geloven dat we onze gedachten heel serieus moeten nemen. Het belangrijkste uitgangspunt is hierbij dat je negatieve gedachten kunt vervangen door positieve. Dit impliceert dat negatieve gedachten kunnen verdwijnen, als je maar hard genoeg je best doet om positieve gedachten te produceren. Iedereen die de oefening ‘Denk niet aan een roze olifant’ kent weet dat dit niet kan.
Bewust en gecontroleerd positief denken zorgt er vooral voor dat je brein actiever wordt, mét alle negatieve gedachten die dat brein óók bezit. Alsof je met je hoofd probeert om uit je hoofd te komen.
Tip 2: Herkennen, erkennen
Hoe dan wel? Wat kun je dan doen als negatieve gedachten en gevoelens je dag lijken te bepalen? Vermijden lost niks op, dat weten we van allerlei productiviteitstips (‘Eet die kikker!’). En ja, dat geldt ook voor gevoelens en gedachten.
Herkennen dat ze er zijn is de eerste stap, erkennen is stap twee.
‘Mag het er zijn?’ is de vraag die je daarbij aan jezelf kunt stellen. Praktisch kun je dit doen door er even de tijd voor te nemen. En dan je gedachten en gevoelens in je lijf te lokaliseren en te voelen hoe het daar is.
Waar voel je die gedachte? In je buik, je keel, of ergens in je borst? En hoe voelt het daar? En mag het er zijn? Door dit te oefenen kun je je acceptatie ontwikkelen en vergroten. De wijzen in het oosten wisten dit 2500 jaar geleden al. Tegenwoordig is dit ook steeds meer bon ton in de westerse psychologie.
Tip 3: Stap uit het verhaal
Boeddhisten zeggen: ‘Het is niet de gebeurtenis die pijn doet, maar je reacties erop, je bent zelf je eigen beul.’ Want dat is hoe emoties ontstaan: je gevoelens worden gevoed door je verhaal erbij. En dat is vaak negatief, want ons brein is dol op negatieve verhalen. ‘Hij denkt vast dat ik…’ ‘Eigenlijk kan ik dit helemaal niet, wanneer val ik door de mand…’ Et cetera. Je kent het vast, die overactieve interne criticus. Waar gevoelens normaal gesproken na drie minuten verdwijnen, maak je ze groter met je verhaal. En langer, en bozer, verdrietiger. De vraag of dat liefdevol is naar jezelf stellen we vaak niet. Als het je lukt je gevoelens en de gedachten niet weg te duwen, en ook niet te voeden maar alleen te observeren, dan maak je het gemakkelijker voor jezelf.
Tip 4: Licht, lucht en ruimte
Als je bovenstaand te ingewikkeld of te zweverig vindt, hier nog wat praktische tips. Licht, lucht en ruimte is ook hier een mooi mantra.
· Licht! Begin vroeg zodat je die flexplek bij het raam kan claimen. Of begin laat zodat je in daglicht kan reizen. En eet je boterham buiten.
· Lucht! Doe een pauzewandeling en richt je daarbij op alles wat je ziet, hoort, ruikt, niet op dat wat in je hoofd omgaat. Dat mag er zijn, maar jij bepaalt hoeveel aandacht je het geeft.
· Ruimte! Wordt je soms gek van je collega’s, of van de herrie om je heen? Visualiseer dat je in je eigen glazen bol zit, concentreer je even op je ademhaling. Zo hou je stoorzenders buiten. Vergeet je ‘rugdekking’ niet, zorg dat je ‘glazen bol’ daar ook goed dicht is. En ja, dit werkt ook in vergaderingen…
